Warsztaty w MCK SOKÓŁ

W środę 26 października w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu uczestnicy VIII Kongresu Kultury Regionów będą mogli wziąć udział w jednym z dziewięciu warsztatów.

1. Malowanie ikon

Prowadzenie: o. Zygfryd Kot  SJ i Chrześcijańskie Stowarzyszenie Twórców Sztuki Sakralnej ECCLESIA
Limit miejsc: 15 

Zajęcia będą nie tylko praktyczną formą uczenia się kunsztu malarstwa bizantyńskiego, ale również formą duchowego poznania i doświadczenia świata ikon. Ikona jest fenomenem sztuki sakralnej. Jej siła i oddziaływanie na człowieka wierzącego znalazło potwierdzenie w praxis Kościoła od prawie 1500 lat. Uczestnikom warsztatów zostanie przekazana wszelka wiedza potrzebna do samodzielnego kontynuowania malarstwa bizantyjskiego oraz tradycyjnego rzemiosła artystycznego wzorowanego na przykładzie twórczości dawnych mistrzów.


o. Zygfryd Kot SJ – prezes Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Twórców Sztuki Sakralnej ECCLESIA.

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Twórców Sztuki Sakralnej ECCLESIA zostało założone w roku 1999 z inicjatywy osób zainteresowanych sztuką sakralną oraz Ojców Jezuitów  i jej krzewieniem w sposób twórczy. Misją stowarzyszenia jest świadczenie o Bogu poprzez sztukę. Stowarzyszenie zaprasza w swoje szeregi wszystkich tych, którzy podzielają jego misję i cele. Swą działalnością chce objąć cały kraj proponując określone formy działalności mające uwrażliwić na obecność sztuki sakralnej, jej miejsca i roli we wspólnocie wierzących. Misja jest kierowane do wszystkich chrześcijan i wspólnot dla których sztuka sakralna jest faktem poprzez który wyraża się ich wiara.

2. Krzesane, czyli jak wytańczyć ogień

Prowadzenie: Krzysztof Trebunia-Tutka
Limit miejsc: 25

Tradycją kolejnych edycji Kongresu Kultury Regionów stały się warsztaty taneczne. Tym razem spróbujemy rozpalić zainteresowanie ekspresją i pięknem ruchu ludzkiego ciała przez poznanie tajników najbardziej widowiskowego tańca podhalańskiego - krzesanego.

Żywioł tańca góralskiego jest jak ogień – góral „krzesze” kierpcami iskry, a jego roztańczone nogi przypominają stąpanie po rozżarzonych węglach. Gwałtowność jego emocji i uczuć najlepiej i najpiękniej może wyrazić taniec, a krzesane to najbardziej energetyczne i transowe figury tańca góralskiego. Poznamy związane z nimi śpiewki, by jeszcze lepiej wyrazić siebie, swoje intencje i osobowość, a na końcu zatracić się w tańcu.

Wystarczy przełamać własną niesmiałość, poznać kilka podstawowych kroków, i dać się porwać energii, która ma swoje źródło w żywiołach, towarzyszących ludziom od wieków.  Warto podjąć próbę wyzwolenia jednego z nich, który drzemie w każdym z nas.


Krzysztof Trebunia-Tutka – architekt, pedagog, regionalista, multiinstrumentalista, lider zespołu Trebunie-Tutki

3. Śpiewy przy ognisku. Pieśni tradycyjne z terenów Chorwacji i Serbii

Prowadzenie: Zofia Zaborowska i Kacper Siejkowski (Zespół Łada)
Limit miejsc: 20 

Prowadzący warsztaty od 2017 r. robią własne badania etnograficzne w Północnej Dalmacji, Centralnej Bośni oraz Zachodniej Serbii i uczą się pieśni od Wiejskich Mistrzów, gdzie do dziś spotkać można obrzęd wspólnego śpiewu przy ognisku znajdującego się w centralnej części kamiennego domostwa. Podczas zajęć uczone będą polifoniczne pieśni tradycyjne śpiewane we wsiach zamieszkanych przez Serbów i techniki wokalne w niestylizowanej formie. Uczestnicy poznają kontekst historyczno-kulturowy, melodie wielogłosowych pieśni, ćwiczenia m.in. rozluźniające ciało, uruchamiające naturalne rezonatory, rozgrzewające struny głosowe oraz zostaną przetłumaczone teksty pieśni. Zaprezentowane zostaną przykłady dźwiękowe omawianego regionu z bazy nagrań archiwalnych i nagrań terenowych prowadzących. Warsztat skierowany do osób początkujących i zaawansowanych, nie jest wymagane doświadczenie wokalne.


Zofia Zaborowska – absolwentka Etnologii i Antropologii Kulturowej na UJ, związana z muzyką tradycyjną od 2012 roku. Od 2018r. do dnia dzisiejszego prowadzi badania terenowe w Chorwacji, napisała swoją pracę licencjacką pt. „Serbska tożsamość mieszkańców wioski Žegar w Północnej Dalmacji”. Uczennica wielu badaczy, etnomuzykologów oraz wiejskich śpiewaków takich jak: Svetlana Spajić, dr Ivo Brkić, dr Sanja Ranković, Branko Tadić czy Milica Milić, Zorka Usljebrka, Obrad Milić. Założycielka zespołu Łada oraz Prezes Fundacji Łada, w ramach których prowadziła i koordynowała etnograficzne badania terenowe w Polsce, Chorwacji, Serbii oraz wiele wydarzeń kulturalnych w kraju i za granicą. Od 2019r. uczy śpiewu podczas warsztatów tradycyjnych pieśni korzystając z zebranych przez siebie materiałów. Była członkinią zespołów tj. „Dola – Zespół Pieśni Bez Tańca”, „Czarny Kruk”. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2021 r. (projekt pt. „Retransmisje – badania etnomuzykologiczne reemigrantów z terenów byłej Jugosławii”), w 2022r. laureatka Turnieju Muzyków Prawdziwych.

Kacper Siejkowski – doktorant Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, archeomuzykolog, wiceprezes Fundacji Łada, były członek stowarzyszenia ,,Centrala Muzyki Tradycyjnej”. W 2022r. stypendysta MKiDN w projekcie pt. "Różnorodny głos Gościna"-poszukiwanie pieśni i lokalnej tożsamości na terenie Zachodniego Pomorza. Członek wielu grup muzycznych m.in Łada, Witeź, Mołodcy, Czarny Kruk. W przeszłości związany z zespołem Podlotki z Gościna, chórem mniejszości ukraińskiej Kalyna z Kołobrzegu, Reprezentacyjnego Zespołu Pieśni i Tańca Wrocław, zespołu śpiewaczego Mereżka, Majol, Zdrady Osiedla. Pieśni uczył się od swojego dziadka przesiedlonego z Łemkowszczyzny, etnomuzykologów i mistrzów ludowych, wraz z zespołem Łada prowadzi etnomuzykologiczne badania terenowe na Dolnym Śląsku, w Chorwacji i Serbii od 2017 r.. Laureat wielu konkursów muzyki ludowej, takich jak: Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej im. Jana Iwaszczyszyna, Szansa na Oskara, Festiwal Krajobrazy Sceny Ludowej w Czarnem, Ogólnopolski Festiwal Ludowy im. w. Andrzeja, w 2022r. laureat Turnieju Muzyków Prawdziwych. Od wielu lat jeździ po wsiach i poszukuje żywej tradycji śpiewaczej. Gra na instrumentach oraz je rekonstruuje na podstawie znalezisk archeologicznych w ramach prac naukowych.

4. O tym co nas rozpala. Przyśpiewkowa bitwa na głosy

Prowadzenie: Monika Dudek i Daniel Kübler
Limit miejsc:
25

Miłość, zaloty, pieniądze, a może robota i gospodarka? Co nas rozpala? O czym najczęściej śpiewały chłopaki i dziewczyny w dawnej małopolskiej wsi?

Przyśpiewki do tańca, przegadywania, żartobliwie i z humorem! Pośpiewamy i pohulamy! Nauczymy się przyśpiewek rzadko słyszanych na scenie, ułożymy też swoje, a w końcu przeprowadzimy babsko-chłopską bitwę na głosy. Dwie drużyny - kobiet i mężczyzn będą się prześpiewywać, obtańcowywać i dobrze bawić.

Zapraszamy wszystkich lubiących śpiewać i tańczyć, mających poczucie humoru, dystans do siebie i dużo dobrej energii. A jak jej nie macie, to se ją wywołacie!

Warsztaty poprowadzi Monika Dudek, przy wsparciu chłopa - Daniela Küblera, muzyka i śpiewaka, który zagra do tańca, a może i co zalotnie zaśpiewa. 

A co tam się będzie działo?

Posła baba diabła doić
a un zacon figle stroić
ani mleka, ani siary
bo był diabeł bardzo stary

Pytała się matka córy
na co kogut mo pazury
Jakoś staro, takoś głupio
cymze by sie trzymoł kury

Huloj Maryna, huloj Maryna
kupie jo ci zarna
jak se nie umieles, jak se nie umieles
coz ty bedzies zarła

Duszkiem Andziulko,
duszkiem, kuku,
co niesiesz pod fartuszkiem, kuku
kokosie jarzębiatą i troszkę przyczubiatą, kukuryku!


Monika Dudek - etnolożka, pieśniarka, tancerka, liderka Kapeli Dudek Lewicki, szefowa Zespołu Tańców Świata ZDROJANIE i grupy śpiewaczej ZDROJANKI. Baba ze wsi, wykształcona w mieście ;)

Daniel Kübler - heligonista i multiinstrumentalista, regionalista i badacz kultury ludowej. Prezes Stowarzyszenia folklorystycznego “Kuźnia”. Instruktor muzyczny wielu zespołów regionalnych oraz grup śpiewaczych.

5. Płomienne opowieści

Prowadzenie: Michał Malinowski | Muzeum bajek
Limit miejsc:
25

Niesamowita jest siła drzemiąca w opowieściach. Może spływać wodą wywołując łzy. Może też płonąć ogniem wzbudzając najrozmaitsze emocje. Najczęściej jednak bywa po trosze jednym i drugim. Baśnie, bajki i legendy są protoplastami psychoterapii. Spełniają często funkcję oswajania emocji po to, by ostatecznie człowiek był zdolny poradzić sobie nawet z najtrudniejszymi. Michał Malinowski zna potęgę opowieści. Sam jest mistrzem w ich zapamiętywaniu i przekazywaniu. Umie też skłonić do tego innych. Podczas tych warsztatów przekonacie się, jak różnego rodzaju ogień może żyć w historiach – od zimnego blasku drogich kamieni, za które ludzie zdradzali i zabijali, po ciepło domowego ogniska, o które się walczy nie bacząc na poświęcenia. Wy także będziecie mieli szansę się zapalić. Jaki to będzie płomień? Czy delikatny i uroczy jak u robaczków świętojańskich, sypiący przez chwilkę czarownymi iskrami i równie szybko gasnący jak fajerwerk? A może zwodniczy i zdradziecki jak błędny ognik na mokradłach? Zapłonąć żywym, jasnym ogniem i stanąć w prawdzie przed innymi, a zwłaszcza przed sobą samym, jest aktem wielkiej odwagi. Czy pod wpływem oczyszczających opowieści ktoś w Was się na to zdobędzie? Zobaczymy...

6. Kryzys w komunikacji – komunikacja w kryzysie. Jak rozmawiać z tymi, którzy doświadczyli ognia wojny?

Prowadzenie: Katarzyna Drąg i Piotr Drąg
Limit miejsc: 25 

Doświadczenie dwu wielkich kryzysów, z którymi mierzymy się w ciągu ostatnich 2 lat – pandemii oraz wojny na Ukrainie uświadamia nam, jak kruchy jest sposób pracy i komunikacji, do którego byliśmy przyzwyczajeni.

Masowy napływ uchodźców z Ukrainy do Polski stawia przed nami wyzwania. To wyzwanie na poziomie osobistym i zawodowym. Każdy z nas mierzy się z pytaniem, jak komunikować się w kryzysie? Jak nawiązać porozumienie z tymi, którzy uciekli przed ogniem wojny? Jak otworzyć placówki kulturalne na potrzeby goszczących w Polsce uchodźców? Czego unikać? Podczas warsztatów będziemy zgłębiać tajniki komunikowania kryzysowego. Stworzymy listę dobrych praktyk komunikacji z uchodźcami. Poszerzymy swoją wiedzę i umiejętności, skupiając się na specyfice wymuszonej wojną migracji, kontekstach psychologicznych i komunikacyjnych zaistniałej sytuacji społecznej.


Katarzyna Drąg – doktor habilitowana w dyscyplinie nauki o komunikacji społecznej i mediach, absolwentka filologii polskiej oraz kulturoznawstwa międzynarodowego. Dyrektor Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Zainteresowania badawcze: nauka o komunikowaniu, komunikowanie międzykulturowe, zagadnienia wieloetniczności zarówno w wymiarze historycznym (dziewiętnastowieczne społeczności wieloetniczne), jak i współczesnym; problem kształtowania się i ewolucji etosu dziennikarza (od połowy XIX stulecia). Członek Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej oraz Komisji Medioznawczej Polskiej Akademii Umiejętności. Autorka książek W galicyjskim tyglu etnicznym, narodowym i społecznym: (Kajetan Abgarowicz-Abgar Sołtan), Kraków 2012; Lwowskie korzenie polskiego dziennikarstwa. Studia nad profesjonalizacją zawodu na przestrzeni wieków (1848-1917), Kraków 2021 oraz licznych publikacji z zakresu kształcenia kompetencji komunikacyjnych.

Piotr Drąg – doktor nauk historycznych, wykładowca w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, specjalista w zakresie komunikowanie dziedzictwa kulturowego, teorii i historii migracji, kultury amerykańskiej i śródziemnomorskiej oraz dialogu międzyreligijnego; wykładowca m.in. przedmiotów: Inter-Religious Dialogue, Image Communication of Local Culture, Urban sudies. Koordynator krakowskiej odsłony wystawy „Ślązacy w Teksasie” upamiętniającej 150 rocznicę powstania pierwszej polskiej osady w USA, koordynator współpracy międzynarodowej z licznymi ośrodkami europejskimi.

7. Woda ogniem tworzona, czyli wszystko o destylacji prostej wód ziołowych

Prowadzenie: Anna Pietrusza
Limit miejsc: 25

Podczas spotkania porozmawiamy o metodach tworzenia hydrolatów roślinnych wraz z pokazem destylacji prostej. Omówimy cenne produkty uboczne tego procesu, a na koniec wykonamy wodę kolońską z indywidualnie skomponowanym zapachem.

Anna Pietrusza – zielarka, fitoterapeutka, mama dwóch córek. Pasjonatka i promotorka naturalnej kosmetyki ziołowej. Karierę managera z przyjemnością wymieniła na rozwijanie zaszczepionej już w dzieciństwie wiedzy zielarskiej opartej na potrzebie samowystarczalności. Swoją pasję i wiedzę zamienia w misję pokazywania innym jak wiele korzyści i zadowolenia kryje się w tworzeniu własnych produktów opartych na ziołach, naturalnej pielęgnacji i mądrym czerpaniu z otaczającej nas przyrody i dawnej wiedzy.  Słuchaczka studiów podyplomowych o kierunku Chemia Kosmetyczna, absolwentka kursów zawodowych Zielarz-Fitoterapeuta i Terapie Biologiczne w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. S. Pigonia w Krośnie, pod okiem Dr Henryka Różańskiego.  Konsultant ds. Recepturowania oraz autorka linii ziołowych kosmetyków, o których opowiada na swoim fp: Anna Pietrusza – Pracownia Dzikich Kosmetyków. Współtwórczyni projektu Ziołowy Beskid, gdzie wraz z innymi karpackimi zielarkami, odtwarza i propaguje tradycje zielarskie, prowadząc i organizując liczne warsztaty i spotkania tematyczne.

8. Kuźnia ekspresji. Warsztaty dramy

Prowadzenie: Katarzyna Nurek | Europejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka
Limit miejsc: 25

Rozgrzać. Do czerwoności. Uderzać rytmicznie młotem, by nadać kształt. Gwałtownie schłodzić, by zahartować. To proces, który odbywa się w kuźni. Człowieka często trzeba poddać równie intensywnym zabiegom, by zechciał i potrafił się otworzyć i pokazać innymi skrawki swego wnętrza. Ludziom kultury potrzebna jest ta umiejętność. Na warsztatach dramy będzie wszystko. Rozgrzewanie przebierankami i charakteryzacją. Uderzanie rozmaitymi zadaniami, które trzeba wykonać. Chłodzenie własnych emocji, by dać przestrzeń ekspresji innych uczestników. Na koniec z magmy zabiegania i chaosu codzienności wytopimy cenne kruszce tego, co nas rozpala. I zamienimy to w narzędzie, które posłuży nam na scenie i w życiu. Płomień emocji zmusi uczestników do wyjścia ze swojej strefy komfortu. Żywioł ognia rozjaśni mrok skrywanych głęboko w każdym człowieku możliwości. Płomień uczuć i myśli roznieci samodzielność, kreatywność, dialog, autonomię i samoświadomość. Ambiwalentne znaczenie płomieni pozwoli spalić maskę, pod którą skrywamy nasze "ja." Spontaniczność, ekspresja, wyobraźnia i wrażliwość ukryte w fikcyjnej sytuacji to podstawa warsztatu będącego równocześnie metodą poznania a niekiedy odkrycia i rozwoju osobowości. Więc ubierzcie się wygodnie, bo i tak nie pozostaniecie we własnych ciuchach i wstąpcie do kuźni ekspresji. Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie zaprasza!

9. Żar barw. Lachowskie kwiaty z bibuły

Prowadzenie: Stanisława Majda
Limit miejsc:
25

Pamiętacie opowieści o żar – ptakach? Płonęły niesamowitą feerią barw. Chociaż budziły grozę, równocześnie też zachwycały. Trudno bowiem oprzeć się pięknym, czystym kolorom. A co, gdy przybiorą one w Waszych dłoniach formę kwiatów? Takich, które kiedyś zdobiły wiejskie chałupy, zwłaszcza zaś wiszące tam święte obrazy. Tych znanych z przydrożnych kapliczek i dziewczęcych wianków. Kiedy się patrzy na lachowskie bibułkowe cudeńka, ciepło się robi na sercu. Nauczycie się samodzielnie wykonywać niektóre z nich od prawdziwej mistrzyni. Jej zręczne palce zamieniają zwyczajną bibułkę w kwitnąc łąki i ogrody. Wystarczy popchnąć furtkę i wejść, by ogarną Was żar barw.