Warsztaty stacjonarne

1. Od świtu do zmierzchu, od narodzin do śmierci

...pieśni zwyczajne i obrzędowe

“Kiedy ranne wstają zorze” i “Kołys mi się kołys” na początek, przez “Wąz się wije po drzewinie”, aż po “Żegnam cię mój świecie wesoły” na koniec. Śpiewem zarysujemy symbolicznie jeden dzień, a jednocześnie całe życie człowieka.

Pieśni, które zaśpiewamy, nie słychać już w ich naturalnych kontekstach: przy chrzcinach, na pastwisku, przy zalotach i zrękowinach, dobranockach urządzanych dla młodej, oczepinach i w końcu podczas czuwania przy zmarłym czy w drodze na cmentarz… Czasem jeszcze nucimy kołysanki.

Podczas warsztatów archaiczne teksty i melodie wybrzmią ponownie, a dla wielu być może będzie to pierwsze zetknięcie z pieśniami obrzędowymi, niosącymi treść i sens, współcześnie często niezrozumiały. Pośród multiplikowanych, popularnych przyśpiewek i utworów biesiadnych, powszechnie wykonywanych na terenie całej Polski, często pozyskiwanych z wydawanych śpiewników, wybrane przeze Monikę Dudek pieśni przeniosą uczestników w świat, w którym każde słowo miało sens.

W przestrzeni sacrum i profanum, w bliskości i uważności wobec siebie i innych wyśpiewamy białym głosem to, co przez setki lat stanowiło o sensie życia.

Prowadzenie: Monika Dudek

2. Zjednoczyć ducha i ciało w śpiewie

Warsztat głosu białego. W każdym z nas tkwi i sacrum i profanum - odwieczny konflikt. Warto z tego wydobywać coś dobrego i pozytywnego. Katarzyna Broda – Firla pokaże piękno białego głosu czystego i pierwotnego poprzez oddech i ćwiczenia emisyjne, które prowadzą uczestników warsztatu  do spotkania z samym sobą. Konflikt niech się przerodzi w twórcze i pełne otwartości działanie

Prowadzenie: Katarzyna Broda-Firla

3. Ballady. Sacrum i profanum w życiu przodków

Stare karpackie pieśni opisujące to, co w życiu naszych przodków święte oraz to, co przynależało do świeckiego porządku. Niezwykłe teksty, w których odbija się cały świat duchowy i fizyczny – taki, jakim go niegdyś pojmowano i w jaki sposób go doświadczano. Muzyka z kości, skóry i czarnego bzu, podkreślająca klimat pieśni. To wszystko pod opieką dra Michała Smetanki stanie się też doświadczeniem uczestników warsztatów, którzy będą mogli dotknąć dawnych wieków za pośrednictwem pieśni pozostawionych nam przez artystów ludowych z przeszłości, na tyle ważnych i pięknych, że w swojej pamięci przechowały je liczne pokolenia. Atrakcją będzie możliwość przywołania i odtworzenia ballad nie tylko ludzkim głosem, ale także przy akompaniamencie niezwykłego karpackiego instrumentarium, które przywiezie ze swojego niezwykłego muzeum Michał Smetanka.

Prowadzenie: dr Michał Smetanka /Słowacja/

4. W kozim świecie. Igraszki teoretyczno-praktyczne

Warsztaty wokalno-instrumentalne:
1. Bliskie spotkanie  z dudami podhalańskimi (zwanymi kozą), możliwość gry na instrumentach 
2. "Kozie muzykowanie i śpiewanie" - repertuar dla odważnych
3. Szukamy odpowiedzi na pytanie : Czy współczesne dudziarstwo to sacrum czy profanum?
4. Przyjaciele kozy, czyli dudy i reszta świata.

Osoby muzykujące prosimy o przyniesienie ze sobą  instrumentów.
Prowadzenie: dr Dorota i Piotr Majerczykowie

5. Złote cuda na co dzień i od święta

Słomkarka z Wołynia zdradzi tajniki prastarej sztuki. Pani Maria jest światowej sławy słomkarką – mistrzyną Ukrainy. Swoje prace prezentowała w Anglii, USA, Francji, Holandii, Kanadzie, Belgii, Japonii, robiąc furorę  niezwykłymi wyplotami  w pawilonie Ukrainy na wystawie EXPO w Nagoi. Uczestnikom warsztatów odsłoni tajniki złocistego tworzywa, które jest tak kruche, lecz misternie splecione nabiera siły i piękna, towarzyszy ludziom w życiu codziennym oraz przy okazji dorocznych świąt i rodzinnych uroczystości.

Prowadzenie: Maria Krawczuk /Ukraina/

6. Lokalne dziedzictwo w działaniu

Warsztat o nawiązywaniu współpracy ze  społecznością lokalną, tą przychylną i tą mniej skłonną do nawiązywania głębszych relacji. O wspólnym budowaniu otwartych, interaktywnych społecznych archiwów lokalnych. O wielowymiarowym badaniu złożonego dziedzictwa terenu pogranicznego, tego historycznego i tego, które tworzy się w działaniu. Uczestnicy warsztatu zapoznają się z kompleksowym terenowym know-how na przykładzie konkretnego case study – zrealizowanego już projektu badawczo-animacyjnego. W następnej kolejności uczestnicy sami zaplanują działania badawczo-animacyjne własnych potencjalnych projektów terenowych.

Czego się spodziewać?

Praktyk z teorią w tle począwszy od tego jak:
zorganizować „wspólny, kreatywny stół” praktyków, teoretyków, ekspertów, przedstawicieli lokalnej społeczności, władz, instytucji, stowarzyszeń, przedsiębiorców, mediów, którego wynikiem będzie wspólnie wypracowany temat projektu tj. na jakich aspektach dziedzictwa regionu/gminy/miejscowości się skoncentrować;
zaplanować narzędzia badawcze i inne narzędzia projektowe (ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi marketingowych);
stworzyć scenariusz projektowy oraz wniosek o dofinansowanie;
przeprowadzić poszczególne działania projektowe: m.in. zbudowanie zespołu projektowego, pozyskanie partnerów i patronów, badania terenowe, kwerendy, inwentaryzacje dziedzictwa na przykładzie konkretnych lokalnych praktyk kulturowych, zorganizowanie animacyjnych tematycznych spotkań ze społecznością lokalną, „re-aktywacja” lokalnego osadzonego historycznie i kulturowo wydarzenia przykładowo jarmarku/targu będącego klamrą i wspólną płaszczyzną działania, organizacja wspólnie wypracowanych wydarzeń towarzyszących np. wystawa dziedzictwa oraz nieustannie towarzyszące wszystkim powyższym działania marketingowe;
zbudować na bazie pozyskanego materiału trwałe efekty projektu: strona internetowa, publikacja książkowa – wersja drukowana i elektroniczna, film dokumentujący przebieg badań terenowych i innych działań projektowych oraz spoty promujące projekt i mikroregion lub/i gminę, miejscowość, którym jest poświęcony;
jak realnie zaplanować projekt by… nie wziąć sobie jednorazowo na głowę za dużo…
Tłem warsztatów będzie projekt badawczo-animacyjny „Wiśniowski Jarmark Rzemiosł i Zawodów Tradycyjnych – lokalna tradycja w działaniu” / „HANDMADE IN WIŚNIOWA. WIŚNIOWSKO RÓCNO ROBOTA. O najbardziej materialnym z niematerialnych aspektów dziedzictwa kulturowego w pogranicznej gminie Wiśniowa”, http://wisniowskijarmark.gokis-wisniowa.pl/

Prowadzenie: dr Joanna Dziadowiec-Greganić, mgr Agnieszka Dudek

7. Taniec - nasze wdzięczne medium oswajające

My, ludzie współcześni, przyzwyczailiśmy się traktować taniec, jako element widowiska, rozrywki lub nieco bardziej uroczystego spotkania, nie pamiętając już nawet o tym, że w przeszłości pełnił on o wiele więcej funkcji ważkich społecznie, religijnie, czy też psychologicznie. Towarzyszył on bowiem kolejnym pokoleniom w najistotniejszych momentach życia - swoistych „przejściach” - prowadząc, wspierając, oswajając i sankcjonując. Dziś w naszym życiu mamy do czynienia co najwyżej jedynie z pozostałościami tej wielkiej roli tańca. Wynika to z faktu, że „zdezintegrowany typ współczesnego społeczeństwa stracił swą bezpośrednią łączność z tańcem i nie jest on już obecnie nieodłączną częścią naszego życia zbiorowego”, w związku z czym „zredukowanie pozycji tańca jako żywotnego składnika kultury, jest bardzo wyraźne” (Roderyk Lange). Podczas mojego warsztatu chciałbym Państwa zabrać na wyprawę w głąb dziejów tańca, aby przypomnieć nam wszystkim ukryte nieraz pod bardzo prostą formą bardzo rozbudowane konteksty, spojrzeć inaczej na sam taniec, a mam nadzieję, że także na samego siebie.  

Prowadzenie: dr hab. Tomasz Nowak

8. Jak śpiewać pełną piersią?

Głos jest częścią naszego ciała, działa zgodnie z fizjologią. Jest też instrumentem muzycznym i działa w oparciu o zasady akustyczne.

Warsztat da odpowiedź na ważne pytanie: Jak połączyć fizjologię z akustyką, aby uzyskać pełny, pięknie brzmiący dźwięk niezbędny w muzyce tradycyjnej. Zajęcia mają dwuczęściową formę. W pierwszej wyjaśnimy teoretyczne fizjologiczno-akustyczne podstawy działania narządu głosowego.

W części drugiej zaprosimy słuchaczy do ćwiczeń praktycznych nad układem i pozycją narządu głosowego i pracą mięśni oddechowych.

Prowadzenie: Bogumiła Tarasiewicz

9. Taniec ciała, serca i ducha

Uniwersalny charakter tańca góralskiego

Taniec góralski - rozmowa dwóch ciał, ale też rozmowa duchowa. Podczas warsztatu uczestnicy będą mieli okazję wykonać ćwiczenia z improwizacji, otwartości, świadomości własnego ciała, zmysłowości, postawy, mimiki. Prowadzący – prywatnie małżeństwo góralskie -  pokażą emocje w tańcu, radość, to co dozwolone i niedozwolone - granicę pomiędzy postawami. Ponadto opowiedzą o tańcach wspólnotowych - w funkcji obrzędowej, w momentach świąt religijnych i rodzinnych.

Prowadzenie: Agnieszka i Jakub Gąsienica Giewont

10. Tradycja muzyczna - święty kanon i profanacja

Prowadzący zapraszają do dyskusji na temat tradycyjnej kultury muzycznej oraz do wspólnego muzykowania i śpiewania przy dźwiękach skrzypiec i harmonii.

Razem  będziemy szukać odpowiedzi na pytania: Czy tradycja to kanon czy trwający proces? Czy muzyka tradycyjna nadal jest żywa czy już tylko odtwarzana? Czy ingerencja/stylizacja to już profanacja? Czy mamy świadomość kontekstów? Folkloryzm a tradycja -  gdzie są granice przetwarzania?

Powadzenie: dr Vitalina i Michał Pastuchowie