Języki ognia

W środę 26 października podczas Kongresu odbędą się dwa panele tematyczne. Jednym z nich będzie panel JĘZYKI OGNIA.
„Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku.” 
Dz 2, 1-6

Ogniste języki to mocny obraz, który katolikom kojarzy się z Zesłaniem Ducha Świętego i Jego darami. W Dziejach Apostolskich przedstawiono sytuację, w której każdy z obecnych wtedy w Wieczerniku został obdarzony nadnaturalną umiejętnością przemawiania w obcym dla siebie języku. Najciekawsze jest tutaj jednak nie to, jak mówili, ale jak byli słyszani. Otóż każdy z odbiorców słyszał ich przemawiających w jego własnym języku. Czyż więc ten dar Ducha Świętego nie jest metaforą skutecznej komunikacji? Przecież bardzo często bywa tak, że ludzie mówiący tym samym językiem nie są w stanie się porozumieć. Czasem jest to kwestia znaczeń, jakie przypisujemy słowom – różnie rozumiemy te same pojęcia. Ale jeszcze częściej jest to kwestia woli. Jesteśmy tak okopani w twierdzy własnych wyobrażeń, że słuchamy selektywnie, wybieramy z komunikatów tylko te fragmenty, z którymi się zgadzamy. A w rozmowie, która nie jest dialogiem, nie ma ognia.

Podczas panelu znowu będziemy podróżować od tradycji ku współczesności i z powrotem. Będzie mowa o językach ognia – motywach, wyobrażeniach, porównaniach i metaforach oraz ognistych tekstach kultury w języku literackim i gwarach. Nie tylko przypomnimy sobie powiedzonka, przysłowia i cytaty. Poznamy też mieszkających w tradycyjnych wyobrażeniach szafarzy ognia – od krasnoludków po Matkę Boską. Zanurzymy się w świat bajek i opowieści, które mają moc rozniecania w naszych sercach płomieni – intrygują, wzruszają, prowadzą do psychicznego oczyszczenia.

Liczymy jednak również na rozmowę o ogniu w języku, czyli o tym, jak mamy do siebie mówić, by ze sobą naprawdę rozmawiać. Współczesny świat potrzebuje porozumienia. A język może wzniecać uprzedzenia, rozpalać nienawiść, aż do wojennej pożogi. W naszej części Europy boleśnie tego dziś doświadczamy. Poszukajmy więc wspólnie w naszym darze przemawiania językami ciepła i światła, otwartości na dialog prowadzony w kręgu, przy wspólnym ognisku, w którym jest równowaga pomiędzy mówieniem o tym, co dla nas ważne, a pełnym szacunku słuchaniem tego, co ważne dla innych.

Opiekun naukowy: prof. dr hab. Józef Kąś – językoznawca, dialektolog, autor 12-tomowego „Ilustrowanego leksykonu gwary i kultury podhalańskiej”
Moderator: Krzysztof Trebunia-Tutka – architekt, pedagog, regionalista, multiinstrumentalista, lider zespołu Trebunie-Tutki
Paneliści:

  • dr hab. Iwona Rzepnikowska – prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (w zespole autorskim „Leksykonu folkloru polskiego”)
  • ks. prof. nadzw. Michał Drożdż – prof. UPJPII, Dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
  • Michał Malinowski – Muzeum Bajek i Opowieści w Konstancinie
  • Andrzej Zarych – dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu